Nhắc về văn hoá đọc tại Missoula, một thành phố nhỏ xinh đẹp thuộc tiểu bang Montana của Mỹ, có ba điều để nói. Một là, việc đọc sách giống như uống nước hằng ngày; hai là…
Bốn mặt bao quanh là núi, Missoula được chọn là một trong những thành phố đáng sống nhất nước Mỹ. Thư viện công cộng Missoula là một trong những thư viện quan trọng nhất của tiểu bang Montana. Thành phố nhỏ Missoula chỉ có hơn 80.000 người dân sinh sống, tuy nhiên, số lượng độc giả đăng ký thẻ đọc sách tại Thư viện công cộng Missoula lên tới hơn 70.000 người. Một ngày, có cả nghìn người đến thư viện.
Không khó để chứng kiến cảnh những ông bố bà mẹ tại Missoula mang theo sách cho con mình đến siêu thị, để trẻ nhỏ có thể đọc mọi lúc mọi nơi. Đến nhà hàng ăn tối, cha mẹ cũng chuẩn bị sách cho con đi cùng. Những căn nhà nhỏ tại Missoula đều có giá sách. Nhà Rasa cũng thế. Đó là cô bé 9 tuổi, sống trong một gia đình nhỏ ở thành phố. Rasa ôm lấy cuốn sách khi vừa tỉnh dậy vào lúc sáng sớm. Ai hỏi cô rằng, cô muốn nhận quà gì trong dịp lễ Tạ ơn, cô chỉ có một câu trả lời, đó là sách. Trong các chuyến đi chơi, gia đình Rasa có thói quen lấp kín thời gian rỗi bằng việc đọc sách.
Quay lại ba điều được đề cập ở đầu bài. Điều thứ hai, sách xuất hiện khắp mọi nơi, và cuối cùng là, bất cứ ai cũng có quyền được tiếp cận với sách. Có thể thấy, sách có mặt từ bệnh viện, nhà thờ, đến các khu di tích, bảo tàng, trại dưỡng lão, quán ăn, trên những con phố và nhiều nơi khác. Không khó để tìm được một quyển sách ngay gần mình khi di chuyển ở Missoula. Bạn có thể tạt qua bất cứ khu vực công cộng nào để tìm sách và đọc. Với dự án The Little Free Library, trên những con phố nhỏ, sách chật cứng trong những hộp gỗ bên đường. Người qua đường có thể lấy bất cứ cuốn nào họ muốn, miễn là để đọc và chia sẻ.
Người dân Missoula rất hào phóng trong việc tặng sách. Tại thư viện thành phố có một khu vực riêng, nơi mọi người có thể lấy sách hay tạp chí miễn phí. Giá những cuốn sách mới cũng chẳng hề đắt. Chỉ cần bỏ ra từ 1 đến 2 USD, bạn đã có thể sắm cho mình những quyển sách yêu thích.
Sách tiếp cận mọi đối tượng, mọi tầng lớp trong xã hội tại Missoula. Thư viện Missoula triển khai nhiều chương trình đọc sách dành riêng cho trẻ em, từ sơ sinh đến 3,4 tuổi. Các trường học trong thành phố tổ chức nhiều buổi tham quan thư viện, hỗ trợ học sinh đăng ký thẻ đọc sách tại đây. Thư viện còn có cả chương trình đọc sách trên radio vào các buổi chiều thứ 3 trong tuần. Ngoài ra, thư viện cũng chuyển sách đến các trại dưỡng lão trong thành phố, với những cuốn được in chữ to hơn và không giới hạn thời gian cho mượn.
Chưa hết, thư viện còn vận hành cả một chiếc xe buýt lớn, trong đó chứa đầy sách và cả hệ thống máy tính truy cập internet miễn phí. Hằng tuần, chuyến xe này mang sách và tri thức đến những khu vực của người vô gia cư, giúp họ tiếp cận sách một cách dễ dàng nhất. Thư viện Missoula còn có chương trình đọc sách riêng cho những người khuyết tật, hay gặp khó khăn trong việc đọc.
Missoula là một thành phố đẹp, nhất là vào mùa thu. Trong cái màu vàng trải đều thành phố và khí trời se lạnh, người dân, thay vì nhìn chằm chằm vào điện thoại thông minh, lại chăm chú đọc sách. Ở Missoula, có Paullette, người dành gần như cả đời mình gắn bó với thư viện, từ khi còn phải chép tay để nhập tên sách và tài liệu. Nơi đó còn Dana, say sưa ngồi kể chuyện cho trẻ em về những cuốn sách; hay Amanda, tuần nào cũng bê những chồng sách nặng hàng chục kg đến từng khu dưỡng lão. Nơi đó còn nhiều người, ngày đêm sống cùng những tầng sách…/.
Một số hình ảnh văn hoá đọc tại Missoula:
Phùng Bá Hưng
(Nguồn: Thời Nay – Ấn phẩm báo Nhân Dân)