Ngày 08/10/2019, tại Đại học Tokyo, Nhật Bản, đã diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Dữ liệu Mở Quốc tế 2019. Tại Hội Nghị này, GS-TS. Noboru Koshizuka, Trưởng khoa Khoa Sáng kiến Liên khoa về Nghiên cứu Thông tin, Đại học Tokyo đã có lời phát biểu chào mừng.
Dữ liệu Mở và tầm quan trọng của nó
Dữ liệu Mở tham chiếu tới dữ liệu mà bất kỳ ai cũng có thể tự do sử dụng và phân phối lại. Ban đầu, đã có ý định mở ra lượng thông tin lớn mà các chính phủ và các chính quyền địa phương nắm giữ như là dữ liệu. Cho tới nay, thông tin về phúc lợi công cộng cao của chính phủ và các đô thị đã và đang được mở ra rộng rãi cho công chúng, nhưng cho tới nay, vì nó từng có ý định để mọi người và các cư dân đọc được trực tiếp, nó đã được làm ở dạng đưa ra sự cân nhắc tối đa cho việc đọc của con người. Vì thế, đã không có khả năng để phát triển các chương trình và dịch vụ sử dụng được ngay các thông tin công cộng.
Đối với dữ liệu mở gốc, cần thiết để sử dụng dữ liệu được viết ngay trong một chương trình, và xuất bản nó ở định dạng dữ liệu sao cho dịch vụ đó có thể tạo ra được. Bước tiếp theo, các Giao diện Lập trình Ứng dụng – API (Application Programming Interfaces) được thiết kế để giúp cho bạn giành được dữ liệu bạn cần một cách có chọn lọc từ lượng dữ liệu khổng lồ và làm cho nó dễ dàng hơn để truy xuất dữ liệu thay đổi liên tục theo thời gian thực.
Ngoài định dạng dữ liệu kỹ thuật, các giấy phép bao gồm các điều khoản sử dụng cũng phải được cấp để sử dụng lại.
Các nỗ lực về Dữ liệu Mở là tích cực khắp trên thế giới. Chính phủ Liên bang Mỹ vận hành data.gov như là trang catalog Dữ liệu Mở, và có lượng dữ liệu công cộng khổng lồ được xuất bản. Ở Nhật Bản, Ban Thư ký Nội các (Cabinet Secretariat) đã và đang làm việc về Dữ liệu Mở, và bây giờ trang catalog của chính phủ Nhật Bản được vận hành theo địa chỉ URL là data.gov.jp. Bộ Nội vụ và Truyền thông cũng xuất bản các số liệu thống kê của chính phủ từ www.e-stat.go.jp.
Ở Nhật Bản, các nỗ lực đang được thúc đẩy liên tục, và chúng tôi đã thiết lập mục tiêu Dữ liệu Mở 2.0. Dữ liệu Mở 2.0 sẽ thúc đẩy việc mở ra không chỉ dữ liệu chính phủ nắm giữ, mà còn cả dữ liệu phúc lợi công cộng do các công ty tư nhân nắm giữ. Không chỉ khu vực nhà nước nắm giữ các dữ liệu có mối quan tâm cao, mà còn cả nhiều công ty và khu vực tư nhân. Nhật Bản, đặc biệt, đang nhắm tới một chính phủ nhỏ gọn hơn, và so với châu Âu, tư nhân hóa các chức năng công cộng đang tiến triển. Ví dụ điển hình là giao thông công cộng như xe lửa và xe buýt. Ở Tokyo, ví dụ thế, ngoại trừ Toei Kotsu, về cơ bản xe lửa và xe buýt là của tư nhân. Hiện hành, Hiệp hội Dữ liệu Mở về Giao thông Công cộng ODPT (Open Data of Public Transportation – odpt.org) nằm chủ yếu ở khu vực Tokyo. Chúng tôi đang thúc đẩy việc mở ra dữ liệu giao thông công cộng có quan tâm cao, bao gồm cả các dữ liệu của các công ty có trách nhiệm về giao thông công cộng. Không có quốc gia nào khác như vậy, và hầu hết giao thông công cộng ở nước ngoài được thành phố và quốc gia vận hành. Vì thế, đây là nguồn để thấy rằng các công ty tư nhân của Nhật Bản có các chức năng công cộng và có nhiều dữ liệu công cộng có mối quan tâm cao.
Thậm chí dữ liệu do các công ty nắm giữ cần phải thúc đẩy tính mở cho những ai có quan tâm công cộng cao. Đặc biệt, các khu vực ưu tiên bao gồm dữ liệu đóng góp để hiện thực hóa tăng trưởng kinh tế của một xã hội manh với 100 triệu dân, và dữ liệu có thể tăng cường cho Olympics và Paralympics Tokyo.
Đối tác Dữ liệu Mở châu Á – AODP (Asian Open Data Partnership)
Về Đối tác Dữ liệu Mở châu Á (AODP), các tổ chức chính phủ, bên ngoài, các tổ chức phi chính phủ (NGO), các công ty tham gia để trao đổi thông tin và trao đổi các công nghệ trong các sáng kiến và các chiến lược Dữ liệu Mở ở từng quốc gia. Hội nghị thượng đỉnh Dữ liệu Mở (Open Data Summit) của AODP đã bắt đầu từ năm 2015, và năm nay là lần thứ 5. Nó đã được tổ chức ở Đài Loan năm 2015, Thái Lan năm 2016, Đài Loan năm 2017, Hàn Quốc năm 2018 và Nhật Bản năm 2019. Hiện hành, 11 quốc gia và vùng lãnh thổ (Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Việt Nam, Cambodia, Myanmar, Philippines, Thái Lan) tham gia trong AODP, và đây là tổ chức lớn nhất về Dữ liệu Mở ở châu Á.
Hội nghị thượng đỉnh Dữ liệu Mở Quốc tế 2019 (2019 International Open Data Summit)
Năm 2019, Hội nghị thượng đỉnh Dữ liệu Mở Quốc tế (được tham chiếu tới như là “Hội nghị thượng đỉnh”) sẽ được Sáng kiến liên khoa về Nghiên cứu Thông tin, Đại học Tokyo và Văn phòng Chiến lược Quốc gia về Công nghệ Thông tin và Truyền thông, Ban Thư ký Nội các của chính phủ Nhật Bản tổ chức. Nó được tổ chức chung với sự hợp tác với tổ chức Vitalizing Local Economy về Dữ liệu Mở & Dữ liệu Lớn (VLED). Chủ tọa: TS. Ken Sakamura, Giáo sư Danh dự, Đại học Tokyo, và Trưởng khoa hiện hành của INIAD, Đại học Tokyo. Hiện trạng ở từng quốc gia châu Á là khác nhau nhiều từ nước này so với nước khác, và quan điểm được thấy về dữ liệu cũng khác nhau, và Hội nghị thượng đỉnh cũng là quan trọng như một nơi để trao đổi thông tin và làm sâu sắc sự hiểu biết lẫn nhau. Ngoài ra, Hội nghị thượng đỉnh còn mời các VIP khác nhau về Dữ liệu Mở ở châu Á, nên chúng tôi hy vọng rằng nó sẽ mang lại lợi ích như là nơi để đàm phán ngoại giao tư nhân và liên minh kinh doanh với các nước khác.
Năm nay, chúng tôi lên kế hoạch áp dụng “Hiến chương Dữ liệu Mở châu Á” (Asia Open Data Charter) để thu hút thế giới rằng các quốc gia châu Á làm việc cùng nhau để thúc đẩy Dữ liệu Mở. Tôi hy vọng ràng Hội nghị thượng đỉnh này sẽ và cốt lõi của điều này, và rằng các sáng kiến Dữ liệu Mở ở châu Á sẽ tiếp tục phát triển.
Một số hình ảnh tại Hội nghị:
Đại diện các nước với bản hiến chương dữ liệu mở của AODP được ký.
[Theo Lê Trung Nghĩa]
Minh Ngọc tổng hợp