Việc tự động mượn và trả sách ở các thư viện Phần Lan đã được thực hiện từ hàng chục năm trước đây. Song thư viện mở cửa mà không có nhân viên, khách đến thư viện tự phục vụ mình thì mới chỉ bắt đầu xuất hiện từ năm 2014 ở Espoo, thành phố giáp Helsinki về phía Tây Nam.
Góc sách thiếu nhi ở thư viện Oodi. Ảnh: Võ Xuân Quế
Đến nay, chỉ sau 5 năm, Espoo đã có 10 thư viện hoạt động theo hình thức này. Còn trên khắp Phần Lan con số đã lên đến hơn 100. Khách vào thư viện và tự phục vụ theo nhu cầu của mình thông qua thẻ thư viện được số hóa và hệ thống camera giám sát. Khi số lượng thư viện tự phục vụ tăng lên, số lượng khách đến thư viện Phần Lan đã tăng lên rất nhiều. So với năm ngoái lượng khách đến thư viện nói chung tăng 9% và so với thư viện tự phục vụ tăng 47%. Nhờ vậy, khách đến thư viện và mượn từ thư viện đạt kỷ lục trong năm 2018 ở Phần Lan, với 34.411.382 lượt trên 5,5 triệu dân.
Cùng với tự phục vụ, giờ mở cửa của thư viện ở một số nơi đã kéo dài hơn. Chẳng hạn thư viện Kauklahti (ở Espoo), Thư viện Oodi (Helsinki) mở cửa mỗi ngày từ 7 giờ sáng đến 10 giờ đêm. Còn tất cả các thư viện khác đều mở cửa từ 8 giờ sáng đến 8 giờ tối từ thứ 2 đến thứ 7.
Cuối tháng 3/2019 vừa qua, Thư viện thành phố Espoo đã được chọn là thư viện tốt nhất thế giới tại Hội chợ sách quốc tế London, dựa trên số lượng khách đến thư viện và chất lượng vụ.
Đây là tuyên ngôn của thư viện được viết trên tường ở các thư viện Espoo: “Chào mừng bạn đến thư viện! Hãy đọc, chơi, tự phục vụ! Thư viện dành cho tất cả mọi người. Là khách hàng của thư viện, bạn cần tôn trọng những người khác. Thư viện là nơi phục vụ miễn phí và không phân biệt đối xử.”
“Hoạt động như vậy thậm chí không đắt lắm”, Antti Seppänen một cán bộ chính quyền vùng Nam Phần Lan cho biết.
Để thực hiện được việc thư viện mở cửa, không cần nhân viên, khách tự phục vụ cần có một tiêu chí đầu tiên là sự trung thực của người dân và ý thức tôn trọng quy tắc chung.
Người Phần Lan nổi tiếng về trung thực trên thế giới. Nhiều cuộc thăm dò và khảo sát trong nước và quốc tế đã cho thấy điều đó.
Năm 2011, một cuộc thăm dò quan niệm của người Phần Lan về những vấn đề thuộc đạo đức trong cuộc sống cho thấy 85% người Phần Lan tham gia thăm dò cho rằng: không ốm mà nói ốm để nghỉ việc là điều tồi tệ nhất.
Năm 2013, một cuộc thử nghiệm của báo Reader’s Digest (Mỹ) cho biết người dân Helsinki trung thực nhất trong một thử nghiệm của họ ở 5 thành phố trên thế giới.
Võ Xuân Quế
Nguồn: vietnamnet.vn